Het ontstaan van knie klachten

Het ontstaan van knie klachten

Knie klachten

Ah, Knie klachten. Klachten aan de knie. Dossier gesloten. Tóch, ofniet?

De knie is een interessant gewricht op een groot aantal verschillende vlakken. Twéé vlakken wel te verstaan. De knie is namelijk het gewricht wat er voor zorgt dat we ons onderbeen tegenover ons bovenbeen kunnen bewegen. Één van de gewrichten die we dagelijks gebruiken om te lopen en zoals je verder zult lezen, voor verrassend veel meer gebruiken. In dit artikel wil ik jou als lezer graag meenemen in hoe onze knie er globaal uitziet, wat voor soort klachten ik veel tegenkom en hoe je deze kunt voorkomen. Want misschien, héél misschien, kunnen we sommige klachten er wel niet ‘uitlopen’. 

De basis van jouw knie klachten

De knie is best wel een apart gewricht, als je het vanuit het oogpunt van een fysiotherapeut bekijkt. Het is zoals wij noemen een scharnier gewricht. Hiermee bedoel ik dat de knie gebogen en gestrekt kan worden, net als dat je met het scharnier van een deur, de deur dicht en open kan doen. Een draai maken in je knie zelf is in theorie lastig (het kan wel, alleen dan zie ik je zeker weten heel snel bij mij op de bank met last van je meniscus.). Toch als je alleen naar je botten van je bovenbeen(het Femur) en je onderbeen (de Tibialis) kijkt, zou je in theorie je onderbeen ook in een haakse hoek moeten kunnen zetten tegenover je bovenbeen van binnen naar buiten. Voor diegene die visueel ingesteld zijn, het is nog véél erger dan dat. Dat komt omdat globaal gezien het bovenbeen en het onderbeen beide een vlak gewrichtsvlak hebben.
Gelukkig zien we dit niet zo veel gebeuren, alleen waarom eigenlijk niet?
Dat komt omdat we gelukkig naast botten ook nog andere structuren hebben. We hebben bijvoorbeeld een hele hoop verschillende ‘kniebanden’ rondom én in onze knie zitten. Als ik ze alle vier op een rijtje zet, zul je er vást wel één herkennen vanuit iemand in je omgeving die daar ooit last van heeft gehad. Klaar?

Waar komen jouw knie klachten vandaan?

Mediale knieband, laterale knieband, voorste kruisband en achterste kruisband. Mediaal staat voor binnenkant, lateraal voor buitenkant. Als we de bovenste vier uit elkaar halen zitten deze banden dus aan buiten je knie om aan de binnenkant en de buitenkant. Deze banden zijn er specifiek voor gemaakt, zodat je je onderbeen NIET 90 graden kan bewegen naar buiten en binnen. Deze zorgen dat er wel íets van beweging is, maar dus niet veel. De voorste en achterste kruisband zitten IN je knie, en zorgen ervoor dat je onderbeen tegenover je bovenbeen dus niet ineens naar voren of achteren kan bewegen. Én ja, deze banden kruisen elkaar binnenin je knie. 

Gaan we te snel? Ja? Dan lees je maar terug. We gaan door. 

Zonder hier een al te grote anatomische les van te maken en we inmiddels allemaal baarden hebben, wil ik de grootste spieren even uitlichtten die we gebruiken om onze knie te bewegen. We beginnen even aan de voorkant. De grootste (letterlijk) spiergroep die we aan de voorkant van het bovenbeen hebben die heeft één overkoepelende naam. De Quadriceps. Als ik even als hint mee geef dat in het laten quad, vier betekend, dan kan je misschien zelf aanvullen dat dit een viertal spieren zijn. Elk van deze spieren zorgt voor nét een andere beweging of lichte draai in de knie (daarover later meer), maar ze hebben één gemeenschappelijk doel, het strekken van de knie. Je bovenbeenspieren kunnen je knie strekken, omdat deze spieren vastzitten aan de bovenkant van je onderbeen. Het zogenoemde Tibiaplateau. Om hier te komen, moeten de quadriceps(of de pezen daarvan, eigenlijk) over nog een belangrijke structuur heen, je knieschijf. (Of patella, als je stoer wilt doen tegen je collega’s.) Je knieschijf ligt letterlijk bovenop je knie gewricht. De functie van je knieschijf is om er voor te zorgen dat je bovenbeen en onderbeen letterlijk bij elkaar blijven als je je knie buigt en strekt. De ligging van je knieschijf en de pezen van je spieren van je bovenbeen die eroverheen lopen, zorgen ervoor dat je dus zonder grote problemen en pijn je knie kan buigen en strekken, mits de aansturing van al je bovenbeenspieren in evenwicht is (hinthinthint). 

We gaan door naar de achterkant van het bovenbeen. Hier zien we, globaal genomen, twee grote spiergroepen lopen. De hamstrings. De hamstrings bestaan voornamelijk uit twee spieren, de Semimembranosus en de Semitendinosus. Beide spieren zorgen voor het buigen van je knie. Het verschil tussen deze spieren is de hoek van de knie waarop ze werken. Verder lopen de pezen van beide spieren aan de achterkant van de knie ook aan de buitenkant en binnenkant. Als je dit artikel leest vanuit je stoel, voel even aan de achterkant van je knie, hoogstwaarschijnlijk kan je beide pezen voelen zitten. Aan de achterkant van je knie, precies in het midden, voelen sommige mensen ook wat vocht zitten. Je bent niet raar, dat klopt namelijk. In die knie zit een soort zak met vocht. Deze zak beschermd de achterkant van de knie tegen eventuele klappen die je er op krijgt en geeft snel een reactie als er iets in de knie gebeurd, waardoor die moet opzwellen. (Nader bericht: Zwelling is vaak een reactie vanuit het zenuwstelsel dat werkt als damage control. Als een gewricht maar genoeg opzwelt, kan het lastig tot niet meer bewegen en kan je her daardoor ook lastig tot niet meer beschadigen.)

Tot zover de globale opbouw van de knie. Zoals eerder beloofd ga ik nu door met de klachten die ik veel tegenkom. 

Pijn aan de knie

In de praktijk zie ik veel, nee, héél veel sport gerelateerde klachten. Natuurlijk is iedereen anders en elke klacht ook, tóch zie ik een overkoepelend probleem steeds terugkomen. 

Of het nu gaat om hardlopers, mensen die graag in de avonden(en weekenden) op het veld te zien zijn of dat het sporters zijn die, onder begeleiding, sporten in de sportschool, knieklachten zie je veel. Natuurlijk zijn er excessen zoals een scheur in het stootkussen van de knie (oftewel de meniscus) of een VKB(voorste kruisband) scheuring. Dit zijn de specifieke gevallen die ik in dit artikel even links(rechts?) laat liggen. Ik wil het nu graag hebben over een klacht die bij veel sporters voorkomt, met name bij de eerdergenoemde hardlopers, veldsporters of krachtsporters. Ik wil het hier hebben over het Patella Femoraal Pijn Syndroom. Oftewel, pijn nét onder, naast of achter de knieschijf.  

Hoe komen wij achter de oorzaak van jouw knie klachten?

Patella sporing. Nee we gaan we geen sporen zoeken, we zijn geen detectives. Jullie zijn lezers, ik de schrijver. De term patella sporing heeft een kleine achtergrond nodig. We hebben net terug kunnen lezen dat de knieschijf bovenop ons knie gewricht zit. Om onze knie te kunnen buigen en strekken hebben we door de evolutie een soort kleine uitsparing gekregen in de botten van ons bovenbeen. Als we deze uitsparing in ons bovenbeen combineren met een klein uitsteeksel achter onze knieschijf, concluderen we dat onze knieschijf bij elke buiging en strekken door een geultje kan bewegen. Deze geul is er om de knieschijf als het ware te ‘sturen’ zodat we ook met gebogen knieën nog kracht kunnen zetten met onze bovenbeenspieren en hamstrings. Even een klein eureka momentje, één van de mooiste momenten waarop dit zich afspeelt is traplopen. We zullen toch, als we de trap op willen lopen met gebogen knieën kracht moeten zetten om omhoog te gaan. Probeer dit maar eens met een gestrekte knie. I dare you. I double dare you. Herken je bij jezelf wel eens pijn met de trap op óf af lopen? Lees dan de volle 300% maar door. 

Om de knieschijf goed te laten sporen hebben we een bepaalde mate van balans nodig tussen alle bovenbeenspieren. Hiermee bedoel ik dat de bovenbeenspieren precies weten wanneer ze moeten aanspannen, hoeveel ze moeten aanspannen en ook weer moeten ontspannen. Alleen op deze wijze is er een mooie vloeiende patella sporing te zien en niet te voelen. Wij als sporters zijn natuurlijk hard bezig met fit worden, fit blijven of gewoon plezier hebben in het bewegen. Dus is het ook logisch dat we niet altijd letten op de precieze aanspanning van onze individuele bovenbeenspieren. 

Als ik het nog specifieker mag maken (vast wel? IK ben schrijver.) zie ik veel sporters binnen komen bij mij met pijn aan de onderkant, binnenkant van de knieschijf. Vaak is een kort onderzoek dan al meer dan genoeg. Eerder hebben we het gehad over de vier bovenbeen spieren die dus kennelijk in balans moeten zijn. Ér is vaak één bovenbeenspier die zorgt voor problemen in en rond de knie(schijf).  Dat is de Vastus Medialis. Wie op heeft gelet in het eerder deel van dit artikel heeft gelezen dat het hier om de binnenste bovenbeenspier gaat. De functie van deze spier is naast het strekken van de knie, het lichtelijk naar buiten draaien van het onderbeen ten opzichte van het bovenbeen en het ondersteunen van de Mediale knieband om een valgus stand ( X-benen) van de knieën tegen te gaan. Tevens is dit ook de spier die het minste wordt getraind en/of aandacht aan wordt besteedt. Als jij als sporter dus wéér begint met het belasten van je knie, ineens je knie meer belast dan daarvoor of over het algemeen ineens meer van je lichaam gaat vragen, zal een ondergetrainde vastus medialis al snel voor problemen zorgen. Een spier die heel veel wordt belast en niet genoeg kan rusten zal zich uiteindelijk blijvend aanspannen. Dat betekend dat er vezels in de spier aangespannen blijven. Het gevolg is hiervan dat zodra je je knie weer gaat belasten, er steeds meer spanning aan de binnenkant van de knie gezet wordt, of specifieker, steeds meer getrokken wordt aan de binnenkant van het tibiaplateau en je patella. Wanneer je blijvend blijft belasten zonder dat de spanning in de vastus medialis minder wordt, zullen je klachten ook steeds erger worden. Ondanks het feit dat veel personen denken dat je pijn in de knie er wel uit loopt, trust me , you’re not that guy. De eerste klachten die je zult krijgen zijn dus klachten aan de binnen en onderkant van je knieschijf. Als deze langere tijd blijven bestaan kan je al meer pijn krijgen. Waar vraag je misschien? Denk even aan de patella sporing van daarnet. Als je maar lang genoeg blijft trekken aan de binnenkant van je knieschijf gaat die vanzelf schuren binnen in je knie, waar de patella tegen het geultje blijft aan schuren. En nee, niet het fijne schuren wat je vroeger in de kroeg deed. Deze doet pijn namelijk. 

Hoe voorkom je nou die ellendige knie klachten?

Hèhè, eindelijk wat nuttige taal uit deze jongen. Nu jullie weten welke klacht ik héél veel zie is het tijd om eens wat gratis tips weg te geven, GRATIS. Deze tips zijn er voor om deze klachten aan de knie te voorkomen, zodat jij gewoon vol bezig kan zijn met waar jij voor aan het trainen bent.
Laten we eens vanaf het laagste punt beginnen, dan bouwen we vanaf daar op.

De stand van jouw voeten?

De stand van je voeten is cruciaal voor de stand van je knieën. Zeker als je loopt. Hoe meer je er op zult letten, hoe meer het je op gaat vallen dat je waarschijnlijk wat meer op de binnenkant van je hiel staat en loopt. Probeer eens met lopen erop te focussen dat je je voeten  goed afrolt, wat bedoel ik hiermee? De buitenkant van je hiel raakt als eerste de grond om uiteindelijk met je grote teen weer af te zetten voor de volgende stap. Het zal zeker wat wennen zijn, alleen alles is beter dan op straat te horen krijgen dat je knikkende knieën hebt. Deze is voornamelijk belangrijk voor de personen die beginnen met hardlopen. Als je aan het hardlopen bent, kijk eens onder je hardloopschoenen waar ze het meeste afgesleten zijn, de buitenkant of binnenkant van je hiel? 

Of je nu een hardloper, veldsporter of krachtsporter bent. Iedereen zou eigenlijk de squat en de lunge (nee, die grap over eten maak ik deze keer niet) moeten kennen én doen! Of je deze nu mét of zonder gewicht doet, een goede uitvoering begint bij het feit dat je met aandacht erop let dat je je knieën boven (of zelfs buiten) je enkels houdt. Het voordeel van een squat en een lunge is dat deze oefeningen goed te doen zijn met volledige aandacht in een gecontroleerde omgeving. Géén schoppen tegen je been aan, of een tak die je met hardlopen hoeft te ontwijken. 

Mocht je nou alsnog pijn krijgen rond je knieschijf, laat hier dan door ons of een andere specialist naar kijken. De knie is een gewricht wat zowel jij als ik elke dag meerdere malen gebruiken. Dus nee, vaak komt van uitstel ehm, meer pijn in dit geval. En nee, eruit lopen is bijna niemand ooit gelukt. 

Ik hoop dat jullie je vermaakt hebben én wat geleerd hebben.

Ik ben nu toe aan koffie.

Rick 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *